Nguyên nhân do bước vào vụ thu hoạch, thời tiết tại khu vực xảy ra nắng nóng kéo dài, đến giữa tháng 11/2017 thì xuất hiện mưa rải rác, tạo thuận lợi cho cây cà phê đồng loạt bung hoa. Thông thường, sau khi kết thúc thu hoạch, vườn cà phê phải trải qua khoảng 1 tháng mùa nắng nữa để dưỡng chất dồn lên những búp hoa, khi đó gặp nước hoa cà phê mới nở đều và cho trái chín đúng mùa vụ.

Đăk Lăk là tỉnh có diện tích cà phê lớn nhất với 203.356 ha, tập trung chủ yếu ở các huyện Cư M’gar, Buôn Hồ, Krông Buk, Krông Năng, Ea H’leo, Krông Păc, Buôn Đôn… Đến thời điểm này, bà con nông dân đã thu hoạch được khoảng 50-60% diện tích cà phê. Tuy nhiên, phần lớn cà phê thu hoạch xong đã bung hoa, số chưa thu thì hoa và quả lẫn lộn nhau.

Ông Lê Đình Cường, xã Ea Bar, huyện Buôn Đôn, cho biết: “Nhà tôi có 6 sào cà phê, hiện thu hoạch xong khoảng hơn 3 sào… Năm nay, do có mưa phùn nên hoa cà phê nở quá nhiều, phải dừng việc thu hoạch lại đợi khi hoa cà phê khô mới tiếp tục thu hoạch. Thế nhưng để hoa cà phê khô thì phải mất ít nhất 1 tuần, trong khi quả cà phê đang chín đỏ cả vườn, gặp mưa cà phê rụng xuống lại tốn thêm công thu nhặt…

Cũng có một số hộ vẫn thu hoạch, bất chấp cà phê ra hoa, được lợi là đỡ tốn công thu nhặt nhưng trái lại, thu hái trong lúc hoa cà phê đang nở sẽ gây rụng hoa, chắc chắn làm giảm năng suất trong năm sau".

Là người làm cà phê lâu năm ở Đăk Lăk, ông Phạm Văn Thân, xã Hòa Đông, huyện Krông Păc cho biết: “Khác với mọi năm, cà phê chỉ ra “hoa chanh” nhưng năm nay hoa ra rất đều ở tất cả các cành hữu ích. Nhiều người lo lắng vì hiện tượng cà phê ra hoa như thế này sẽ không đạt yêu cầu, vì dễ bị thối khi gặp sương muối và khi thu hái dễ bị gãy rụng, nấm bệnh, rệp tấn công, ảnh hưởng năng suất cà phê vụ tới”.

Không chỉ ở Đăk Lăk các tỉnh khác như Đăk Nông, Lâm Đồng… do ảnh hưởng của thời tiết, trời có mưa xuất hiện và kéo dài vào thời điểm này nên hầu hết các vườn cà phê đang trong giai đoạn thu hoạch đều đồng loạt bung hoa với tỷ lệ cao tới 50-60% có vùng đạt tỷ lệ 80%.

Theo các chuyên gia, trong điều kiện tự nhiên ở Tây Nguyên việc tưới nước là biện pháp kỹ thuật có tính quyết định đến thời điểm ra hoa, cho năng suất mỗi niên vụ cà phê. Việc hoa cà phê nở sớm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến năng suất, chất lượng cà phê niên vụ tới. Hiện Tây Nguyên chưa dứt hẳn mưa nên việc cây cà phê ra hoa sớm sẽ dễ gặp thời tiết bất lợi, làm thối hoa, không đậu quả.

Còn nếu thời tiết thuận lợi hơn, hoa cà phê đã đậu được quả nhưng do chưa đảm bảo các điều kiện cần thiết như thời gian nghỉ của cây, phân bón… nên cây không đủ sức, dẫn đến chất lượng quả cũng như năng suất cà phê vụ tới sẽ không cao.

Theo các chuyên gia nông nghiệp thì cách tốt nhất là bà con nông dân nên hái bỏ bông hoa cà phê nở sớm, khi thu hoạch quả xong thì cho cây nghỉ 1 thời gian rồi tưới nước để kích thích cho hoa ra đồng loạt nhằm nâng cao chất lượng và năng suất cà phê.

Cục BVTV