Gặp mưa chôm chôm vẫn có thể trúng mùa

​Nhằm chủ động giảm thiểu thiệt hại và thích ứng với biến đổi khí hậu trong sản xuất nông nghiệp, nhiều nông dân đã thử nghiệm và ứng dụng thành công các phương pháp khoa học - kỹ thuật, góp phần đảm bảo năng suất cây trồng.

Bằng cách can thiệp vào quá trình sinh trưởng của cây, anh Phu Cắm Sáng (ấp Cây Da, xã Bình Lộc, TX. Long Khánh) đã “buộc” vườn chôm chôm của mình phải “đứng” đọt để ra hoa, đậu quả. Nhờ đó, mặc dù chịu ảnh hưởng của những cơn mưa trái mùa, vườn chôm chôm của gia đình anh vẫn hứa hẹn một vụ mùa bội thu hơn mọi năm.

*Nỗi lo mưa trái mùa

Sinh ra và lớn lên tại “thủ phủ” của cây chôm chôm (xã Bình Lộc, TX. Long Khánh) nên mới 34 tuổi, anh Sáng đã có hơn 20 năm gắn bó với cây chôm chôm. Với 3 ha chôm chôm của mình, đã không ít lần anh phải đối mặt với những khó khăn từ thời tiết, thậm chí đứng trước nguy cơ mất trắng cả vụ mùa. Thế nhưng, theo nông dân trẻ này thì “chưa bao giờ người trồng chôm chôm lại gặp khó như năm nay”.

Anh Sáng cho biết, từ tháng 12 âm lịch hằng năm, người trồng chôm chôm sẽ xử lý đọt để kích thích cây ra hoa. “Khi cây chôm chôm nhú đọt, ngoài tập trung tưới tắm, chăm sóc và dưỡng cây, người nông dân còn canh cánh nỗi lo trời mưa. Bởi, mưa sẽ khiến cho phần đọt non liên tục phát triển thay vì ra hoa. Nếu mưa lượng lớn thì coi như cây toàn đọt, mất trắng mùa là chuyện thấy rõ”, anh Sáng nói.

Vụ chôm chôm năm nay, điều lo sợ nhất của người trồng đã xảy ra. Suốt từ tháng 11 đến đầu tháng 3 âm lịch, ngay giữa cao điểm mùa khô trên địa bàn tỉnh liên tục xuất hiện mưa trái mùa. Cơn mưa trái mùa kéo dài với lượng nước lớn vào thời điểm ra hoa của cây chôm chôm khiến các nhà vườn, trong đó có gia đình anh Sáng đứng trước nguy cơ mất trắng vụ thu hoạch. Không chỉ riêng diện tích chôm chôm trên địa bàn Bình Lộc, sản lượng chôm chôm trong toàn tỉnh dự báo giảm đáng kể do cây không thể ra hoa. Nếu như năm trước, thời điểm này chôm chôm sắp vào mùa thu hoạch thì nay các vườn chôm chôm phần lớn chỉ mới ra hoa, có vườn lá xanh ngắt mà không hề có hoa. Thống kê của Trung tâm Khuyến nông (Sở NN-PTNT) cho thấy, có đến hơn 11.000 ha chôm chôm trên địa bàn tỉnh không ra hoa mà chỉ ra đọt non.

Trước nguy cơ mất trắng vụ mùa, anh Sáng đã nghiên cứu tìm ra phương pháp hạn chế thiệt hại với quan niệm: “Mình không thay đổi được thời tiết thì phải làm sao thích nghi với nó”. Từ đó, anh thử nghiệm và áp dụng phương pháp làm cho cây chôm chôm ngưng ra đọt non sau mưa.

Từ thực tế sinh trưởng của cây chôm chôm, diễn biến thời tiết cũng như kinh nghiệm có được, anh Sáng cho rằng, không còn cách nào khác để cây chôm chôm ra hoa là “buộc” cây ngưng phát triển đọt non. Theo anh Sáng, thông thường để chuẩn bị cho cây ra hoa, người trồng phải thực hiện các thao tác tưới dưỡng nhiều đợt tùy theo kinh nghiệm mỗi người. Kèm theo đó là gom đốt trên vườn chôm chôm tạo sức nóng ép cây ra hoa, đồng thời phun thuốc kích thích ra hoa. Tuy nhiên với tình hình thời tiết bất thường như vừa qua, các biện pháp này coi như không tác dụng.

*Bắt cây chôm chôm “đứng” đọt để ra hoa

Theo anh Sáng, phương pháp khiến cây ngưng ra đọt non cũng được anh vận dụng từ việc sản xuất cây lagim trước đó. Trong một lần sử dụng “lố” thuốc kích thích ra hoa trên cây lagim, anh quan sát và nhận thấy đọt non đã ngừng phát triển. “Các loại cây lagim phát triển đọt rất nhanh, nếu quan sát kỹ có thể nhận thấy đọt lớn lên chỉ sau vài giờ đồng hồ. Tuy nhiên, có một lần do phun quá liều thuốc kích thích ra hoa nên cây lagim bị “ngộ độc” khiến đọt ngưng phát triển trong khoảng 3 ngày”, anh Sáng kể.

Áp dụng phương pháp này cho vườn chôm chôm, anh Sáng quyết định tăng số lần xịt cũng như lượng thuốc kích thích ra hoa có hàm lượng phân kali cao, đồng thời hạn chế số lượng lân, đạm và số lần tưới để hãm nước, tạo đà cho cây ra hoa. Theo anh Sáng, thay vì chỉ phun 1 đợt thuốc kích thích ra hoa với liều lượng khoảng 1.200 lít/ha như mọi năm, anh tiến hành phun 2 đợt thuốc. “Lần xịt đầu tiên tôi sử dụng lượng thuốc như cũ, tuy nhiên lần xịt thứ 2 tôi tăng gấp đôi lượng thuốc”.

Sau 5 ngày xịt đợt 2, vườn chôm chôm 3 ha của anh Sáng bắt đầu rụng lá non hàng loạt và các “cơi” bông bắt đầu phát triển. Anh Sáng cho hay, phương pháp này tuy có vẻ đơn giản, song để áp dụng thành công, người trồng phải quan sát kỹ quá trình phát triển của vườn chôm chôm để đưa ra liều lượng và số lần xịt thích hợp. “Đối với những vườn mà cây chôm chôm ra đọt non quá mạnh có thể tăng thêm một lần xịt nữa. Ưu điểm của phương pháp này là hiệu quả cao, đồng bộ và chi phí thấp, chỉ khoảng trên dưới 1 triệu đồng/ha”, anh Sáng nói.

Với phương pháp trên, hiện tại vườn chôm chôm của anh Sáng đang trong quá trình xả nhị ra trái. Đặc biệt, thay vì lèo tèo chỉ vài chùm, thậm chí không có hoa như các vườn trên địa bàn, vườn chôm chôm của anh cho lượng hoa rộ lớn và rất đồng đều. Từ khó khăn ban đầu do thời tiết, với việc áp dụng thành công phương pháp này, năm nay vườn chôm chôm của anh dự báo được mùa, thậm chí vượt cả mấy mùa trước. “Như mọi năm vào thời điểm này thường nắng nóng gay gắt. Năm nay, sau khi xử lý hoa thành công, cứ khoảng 10 ngày lại có mưa nên hoa chôm chôm phát triển rất tốt”, anh Sáng cho biết.

Theo anh Sáng, mưa trái mùa dù gây khó khăn cho nhà vườn trong khâu xử lý ra hoa thế nhưng lại tạo ra nhiệt độ thích hợp để hoa chôm chôm phát triển. Anh dẫn chứng, khi hoa chôm chôm xả nhị thường có màu vàng đỏ do ảnh hưởng của nắng nhưng năm nay hoa lại có màu vàng trắng. Ngoài ra, phần dàn trên của cây chôm chôm năm nay cũng đang xả nhị phát triển trái, điều ít thấy ở những vụ trước vì nắng nóng. Do đó, dự báo năng suất của mỗi cây cũng tăng lên đáng kể. “Nếu thời tiết không có diễn biến bất lợi là mưa kéo dài 3 đến 4 ngày liên tục thì chôm chôm chắc chắn được mùa. Vườn gia đình tôi năm ngoái đạt khoảng 20 tấn/ha thì năm nay có thể lên đến 25 tấn”, anh Sáng nói.

                                          Theo Báo Lao Động Đồng Nai